Udazken honetan, Bizkaia abesbatzen ospakizunerako agertoki bihurtuko da Bizkaia Kantuan jaialdiaren hirugarren edizioan. Zikloa, Bilboko Koral Elkarteak antolatua eta Bizkaiko Foru Aldundiak BAE – Bizkaiko Abesbatzen Elkartearekin batera babestua, gure lurraldean kultura sustatzeko konpromiso sendoaren erakusgarri da.
Emanaldiak, 2023ko urriaren 19an, 21ean eta 27an 20:00etan hasteko programatuak, komunitate osoarentzako gonbidapena dira. Sestao, Ermua eta Balmaseda galaz jantziko dira Bizkaiko koru-tradizioaren aberastasun eta aniztasunaren adierazgarri diren abesbatzak hartzeko. Protagonisten artean, nabarmentzekoak dira Sestaoko Amatza Abesbatza, Barakaldoko KantArte Abesbatza, Zaldibarko Koral Elkartea, Ermuko Pispillu Abesbatza, Gordexolako Isasiko Ama Abesbatza, Balmasedako Kolitza Abesbatza eta Bilboko Koral Elkarteko hiru talde nabarmen: Haurren Abesbatza, Alegro Korua eta koru sinfonikoa.
Musika koralaren omenezko jaialdi honetan, koru-kantagintza adin guztietan atsegin izatea eragiten duten estilo eta generoen ugaritasuna azpimarratzen da. Hiru kontzertuek Kantuz obra ezagunaren interpretazio bateratua eta Errenazimentuko musikatik egungo arrakastetara bitarteko pieza enblematikoen hautaketa eskainiko dituzte. Hala, nahaste horrek musika-estilo desberdinak maite dituzten entzuleak bildu, eta Bizkaiko koru-tradizioaren aberastasun mugagabea ospatuko du. Ziklo honek, musika korala omentzeko sortuak, arrasto ezabaezina utziko du eskualdeko musika-oroimenean, zalantzarik gabe.
Amatza Abesbatzak, 1990ean sortuak, nazioarteko kontzertu eta lehiaketa ugaritan parte hartu du, nabarmengarrienak hauek izanik: Vienako Abenduko Jaialdia, Schönbrnneko Jauregia, Parisko Urteberri Eguneko Jaialdia, Madeleine Eliza eta Erromako Nazioarteko Jaialdia, non Agripako Panteoian eta Don Bosco Antzokian abestu zuen. Penintsulako koru-lehiaketetan ere izan da, Bartzelonan, Jerezen, Badajozen, Santurtziko (Bizkaia) Abesbatzen Lehiaketan eta Miranda de Ebroko (Burgos) ahots berdinentzako Habanera Jaialdian. Musika-truke asko egin ditu beste abesbatza batzuekin, besteak beste Coruña, Pontevedra, Asturias, Medina de Pomar eta Briviesca (Burgos), Griñón (Madril), Calatayud (Zaragoza), Bañeza (León), Dulantzikoarekin (Araba) eta Bizkaiko pila batekin. Datorren hiruhilekoan, zenbait kontzertu eskainiko ditu, azaroaren 25ean eta abenduaren 17an Sestaoko Andre Mariaren Parrokian, adibidez. 2014az geroztik, Abesbatzak aldaketa nabarmenak egin ditu bere osaeran, eta gaur egun 11 ahots zurik abesten dute Roberto Perdiguero Morales jaunaren musika-zuzendaritzapean.
Barakaldoko KantArte Abesbatzak, jatorriz Zigor Txiki izenez ezagunak eta 1987an sortuak, ageriko eraldaketa izan du bere historian. Hasieran, 90eko hamarkadan, ahots zuriz osatutako abesbatza zen; orain, hogei kide kartsu inguruk osatzen dute, taldearen hastapenetako batzuek barne. Urte hauetan, KantArtek bostehun kontzertutan baino gehiagotan partekatu du bere musika, Euskadin ez ezik, Málagan, Bartzelonan, Valentzian eta Erroman ere. Musika-lehiaketetan parte hartuz sariak eta aitorpenak eskuratu ditu. Abesbatzaren errepertorioa, moldakorra izanik, etengabe egokitzen da: popa, gospela, jazza, folklorea eta erlijio-musika jorratzen ditu, besteren artean. Musika-aniztasun hori KantArteren bereizgarria da, bide berriak urratzeko prest beti. 2014tik Paula Pérez Buenok trebeziaz zuzenduta, koru hau hamarkadatan izandako egokitzapen eta bilakaeraren adibide bikaina da, musikarekiko pasio suntsiezina duena eta bai gure lurraldeko bai Estatuko eta nazioarteko entzuleak liluratzen dituena.
Bilboko Koral Elkarteak, 1886an sortuak, belaunaldiarteko hiru koru ditu: helduena, gazteena eta haurrena. Egun Enrique Azurzak zuzendua, erakundeak bere ibilbide luzean Estatuko eta nazioarteko orkestra garrantzitsuekin partekatu izan du agertokia. Bere errepertorio moldakorraren barruan, obra klasiko handiak eta estreinaldi garaikideak daude. Berriki, funtsezko zeregina bete du Espainiako Orkestra Nazionalaren eta Koru Nazionalen 22-23ko denboraldiaren hasieran, Ligetiren “Requiem” kantatuz; Zubiaurreren “La Pasión” lanarekin bira egin du Erroman, Madrilen eta Bilbon; eta Euskadiko Orkestraren 23-24ko denboraldiari Mahlerren “3. Sinfonia” eskainiz eman dio hasiera. Bilboko Koral Elkarteak, bere ibilbide luzea eta musika-moldaerraztasuna direla eta, eragin esanguratsua lortu du koru-kantagintzan, eta tokiko erakundeekin gertuko harremana dauka. Horrez gain, hainbat aitorpen jaso ditu euskal musika koralari egiten dion ekarpenagatik.
Pispillu Abesbatza, 20 ahots mistoz osatua, ohiko partaidea da Bizkaiko Abesbatzen Elkartearen (BAE) Udaberriko Kontzertuetan eta Bizkaiko Abesbatzen Astean, Begoñako Basilikan ospatzen den horretan. “La Tabernera del Puerto” obra Euskal Herriko hainbat herritan taularatu du, eta “Villa de Avilés” koru-lehiaketan lehiatu zen. Sortu zenetik, modu aktiboan parte hartzen du Ermuko festa ugaritan, hala nola Santa Agedan, Santa Zezilian eta zenbait Kultur Etxerekin batera antolatutako ekitaldietan. Bere errepertorioan, euskal polifonia, erlijio-musika eta hainbat eskualdetako abesti folklorikoak kantatzen ditu. Bai Euskadiko bai bertatik kanpoko hainbat herritan kantatu du, Valentzian eta Valladoliden, adibidez. Zuzendaria Elisabeth Sarriugarte da, Ermuko Alboka Musika Eskolako hizkuntza, piano eta kantu koraleko irakaslea.
Zaldibarko Koral Elkarteak, 1945ean sortu zenetik, arrastoa utzi du Zaldibarko eta inguruko koru-kantagintzan. Ardura eta ahalegin handiz, aurrera egin du urte hauetan guztietan, eta gaur egun errepertorio eklektiko eta liluragarria jorratzen du, hala musika klasikoko obrak nola kanta arrakastatsu garaikideak. Zuzendari duen Esther Hernándezen gidaritza funtsezkoa izan da Zaldibarko Koral Elkartearen etengabeko arrakastarako, eta zuzendaritza artistikoan egiten duen lanak nabarmen lagundu du taldearen errepertorioa eta musika-kalitatea aberasten; ondorioz, koru-eszenan duen lekua sendoa da gaur egun. Zaldibarko Koral Elkarteak modu aktiboan parte hartu du eskualdeko kultur bizitzan, eta bere historian ekitaldi eta emanaldi mordoan parte hartu izan du.
Bilboko Koral Elkarteko Haurren Koruak, 1984an sortuak, kantua txikitatik sustatzea du xede. 1994. urtetik Jose Luis Ormazabalek zuzendua, ia hogeita hamar urte hauetan etengabe hazi eta erakundeko abesbatza sinfonikoa elikatzen duen harrobi korala bihurtu da. Haurrez osatutako talde honek, euskal koru-eszenan ohikoa izateaz gain, prestigio handiko lekuetan kantatu izan du, Madrilgo Auditorium Nazionalean eta Errege Antzokian, eta Bartzelonako Palau de la Músican, kasurako. Gainera, Estatuko zein nazioarteko orkestrekin batera aritu izan da, beste batzuen artean JONDE, ONE, Galiziako Sinfonikoa, Royal Philharmonic Orchestra eta Mariinsky Antzokiko Opera Orkestrarekin. Bere errepertorioaren barruan, operak (Bizeten Carmen, adibidez) eta obra sinfonikoak (Brittenenak eta Mussorgskyrenak, esaterako) daude; hala, genero eta estilo ugaritan aise moldatzen dela erakusten du. Duela gutxi, Santos Inchaustiren “Lide eta Ixidor” eta Jesús Guridiren “Mirentxu” operen grabazioan parte hartu du, Euskadiko Orkestrarekin eta BOSekin batera, bai eta Euskadiko Orkestraren denboraldiari hasiera emateko ekitaldian ere, non Mahlerren “3. Sinfonia” abestu zuen.
Kolitza Abesbatza 1954an sortu zen, Balmasedako Abesbatza izenarekin, On Toribio Irureta apaiz gipuzkoarraren zuzendaritzapean. Debutatu zuenean, urte hartan bertan Gauerdiko Mezan, 65 ahots mistoz osatuta zegoen. Harrezkero, hainbat izen eduki ditu, hala nola Schola Cantorum eta Orfeón Valmasedano, baina egungoa Kolitza Abesbatza da. 1955etik, tradizioa du ekitaldi jakin batzuetan emanaldiak eskaintzea, Santa Agedan, Aste Santuan, Hiribilduko festetako eta Gabonetako kontzertuetan, adibidez. Garai zailetan ere aurrera egitea lortu du. Gutxienez 50 ahotsez osatuta, Kolitza Abesbatzak gure lurraldean ez ezik, Penintsulako hainbat tokitan ere eskaini ditu emanaldi arrakastatsuak, hala nola Madril, Sevilla, Donostia, Salamanca, Zaragoza, Gijón eta Cáceresen. Gaur egun, Julio Lanuza jauna da Kolitza Abesbatzaren zuzendaria, baita haren Kolitza Gazte izeneko gazte-taldearena ere.
Isasiko Ama Abesbatza 1977ko urrian sortu zen, eta hurrengo urteko maiatzean debutatu zuen, Gordexolako Batzokiaren inaugurazioan, José Trueba jaunaren zuzendaritzapean. 1980an, Julio Lanuza jauna zuzendari gisa batu zitzaion, eta 1983an Bizkaiko Abesbatzen Elkartean sartu zen; geroztik, urtero parte hartzen du Udaberriko Kontzertuetan. 1985ean, Bizkaiko Abesbatzen XII. Astean parte hartu zuen, Begoñako Basilikan, Lanuzaren zuzendaritzapean. Urte batzuetako etenaldiaren ondoren, 1990ean jarduerari ekin zion berriz, zuzendaria Mari Juli Rosello andrea zela. Jarraian, Lucio Beraza jauna eta Juan Jose Melchisidor jauna izan zituen zuzendari, eta orain, 2004tik, Idoia Terreros andrea. Terrerosen zuzendaritzapean, Isasiko Ama berriro hasi zen Elkartean parte hartzen eta kontzertu piloan kantatzen, bai Bizkaian bai inguruko probintzietan. Udaberriko Kontzertuetan ez ezik, Gabonetako Kontzertuetan, Enkarterriko Abesbatzen Egunean, Fair Saturdayn, Korrikan, herrietako festetan, proiektu solidarioetan eta Gordexolako kultur eta gizarte erakundeek antolatutakoetan ere parte hartzen du. Jarduera horiei esker, Isasiko Amaren parte-hartzea aberastu egin da bere komunitatean eta ingurunean.
Alegro Korua, Bilboko Koral Elkartearen ekimena, gero eta gehiago hazi da 2003an helburu oso bereziarekin sortu zenetik: Bilboko Koral Elkartearen Ikastegiko ikasleen senideei ikasteko eta musikarekiko duten interesa partekatzeko gune bat eskaintzea. Emma López Lorentek zuzendua, koruak koru-komunitatearen oinarrietako bat dela erakutsi du. Bere ibilbide inspiratzailean, agertoki ugaritan gozarazi ditu entzuleak, hala gure lurraldean nola kanpoan: Bilbo, Errioxa, Palentzia, León, Ávila, Toro, Caleruega, Orreaga eta Santiago de Compostela; baita urrunago ere, Bordelen eta Vienan, hain zuzen ere. Alegro Koruaren errepertorioa zenbait musika-generoz osatutako amalgama eklektikoa da, erlijio-musika, obra profanoak, abesti herrikoiak, boleroak eta bestelakoak barne. Eskaini dituen emanaldien artean, Euskalduna Jauregian parte-hartzea bultzatzen duen “Mesias” obraren lau ediziotan abestu izana nabarmentzen da.
